Jak podają źródła, pierwszy ośrodek oświaty w Kostomłotach powstał w Średniowieczu (najstarsze świadectwa jego istnienia odnajdujemy z roku 1557).

W 1638 roku budynek szkolny spłonął w wielkim pożarze i trudno wywnioskować gdzie prowadzono wówczas zajęcia lekcyjne. W 1656 roku dzieci szkolnych było 8. Tak niska liczba wynikała ze słabego zaludnienia wsi.

Po wojnie 30-letniej, wybudowano budynek szkolny, który w stanie niezmienionym przetrwał do 1823 roku. Stał na terenie ogródka kościelnego, frontem skierowany na wprost wejścia do kościoła. Ściany budynku wykonano z muru pruskiego, dach pokryto słomą. Wymiary budynku przedstawiały się następująco: 58 stóp szerokości, 56 długości i 10 stóp wysokości. W środku znajdowała się tylko jedna sala lekcyjna o wymiarach 20 na 14 stóp. Obok znajdował się mały pokoik mieszkalny nauczyciela, przedzielony od sali lekcyjnej ścianą z desek na wysokość 7 stóp (więc nie do samego sufitu, w ten sposób ogrzewano za jednym paleniem dwa pomieszczenia: mieszkalne nauczyciela oraz salę lekcyjną). Nauczyciel był jeden, pełniący dodatkowo funkcję organisty, kościelnego i dzwonnika.

W roku 1801 było 50 uczniów.

W roku 1811 do miejscowej szkoły uczęszczało już 130 dzieci z Kostomłotów i Zabłocia (z zapisków wynika, że do szkoły w Kostomłotach uczęszczały również starsze dzieci z Ujowa. Trwało to do czasu wybudowania w Ujowie budynku szkolnego).

W 1812 szkoła liczyła już 142 uczniów. Uczono je w jednej klasie, która była wąska i mała (20 na 14 stóp).

Wzrastająca liczba uczniów zmusiła władze kościelne do wyrażenia zgody na zatrudnienie i opłacanie dodatkowego nauczyciela pomocnika, który rozpoczął pracę dopiero w 1818 roku. Umożliwiło to podział dzieci i stworzenie tzw. Unterricht Klasse.

W roku 1823 wybudowano nowy gmach szkolny. Jego budowa kosztowała 2418 talarów. W budynku znajdowały się już dwie sale lekcyjne: jedna o wielkości 80m2 a druga 70m2. W 1883 dobudowano do istniejącego budynku, trzecią salę a jej koszt wyniósł 8503 marki.

W roku 1835 do szkoły w Kostomłotach uczęszczało 249 dzieci (w tym z Zabłocia 83 osoby). Pierwsza klasa miała zajęcia w dwóch oddziałach przed południem 3,5 godziny. Klasa popołudniowa również w dwóch oddziałach po 2,5 godziny.

Od roku 1885 w szkole pracowało już trzech nauczycieli.

W roku 1909 na posadę trzeciego nauczyciela przyjęto kobietę-nauczycielkę, jednak w 1924 roku z powodu zmniejszającej się liczby uczniów posada trzeciego nauczyciela została zniesiona.

Na pensję pierwszego nauczyciela składały się najczęściej dochody z kościelnych datków a dochody z czesnego były bardzo niskie i często nie wystarczały na pokrycie podstawowych, miesięcznych wydatków.

Z zapisków nauczyciela o dochodach czytamy:

"...za ustawienie zegara na wieży każdego roku 4 korce żyta; na świętego Jerzego i świętego Michała 70 chlebów od parafian. Z obchodu noworocznego 4 talary. Na Wielki Czwartek około 2 talary. W Kostomłotach na świąteczny dzień poświęcenia kościoła od mieszkańców tzw. Erbsassen po cieście, podobnież w Ujowie i Zabłociu. W Czechach powinienem od Jego Ekscelencji pana generała Wilczka każdego roku otrzymywać dwa chleby, podobnież na Nowy Rok, a na święto poświęcenia kościoła ciasto; aż do dziś nic nie otrzymałem, chociaż już bym tego pragnął. Kostomłoty siały każdego roku 1/4 lnu, ja dawałem do tego ziarno. W Kostomłotach mogłem korzystać z cmentarza i ogrodu szkolnego, lecz to bardzo mało. W Ujowie otrzymywałem rocznie parę ćwierci żyta i jęczmienia, a na świętego Marcina srebrnego grosza. Za opiekę nad światłem 1 srebrny grosz, funt wosku, a za pranie bielizny kościelnej 3 talary. Od uczniów każdego tygodnia 2 grosze..."

Takie dochody przypuszczalnie, na podobnym poziomie, kształtowały się u większości nauczycieli. Rząd pruski starał się stopniowo podnosić pensję. I tak według Schulreglement z 18 maja 1801, każdy nauczyciel na wsi powinien mieć do dyspozycji kawałek ogrodu, z którego mógłby zbierać 1 korzec ziarna. Każdego roku powinien otrzymywać 9 sążni ciętego drewna, 15 korców żyta, 3 korce jęczmienia, grochu i owsa. Prawo wypasu na gminnych pastwiskach 2 krów, 1 świni oraz otrzymywać w gotówce 50 talarów. W okresie międzywojennym dochody nauczyciela uregulowało ponownie państwowe ustawodawstwo.

Ciekawostki:

Ferie Wielkanocne trwały - 8 dni,
ferie na Zesłanie Ducha świętego - 4 dni
Boże Narodzenie - 4 dni,
wakacje - 4 tygodnie.

Źródło: według książki ks. Mieczysława Koguta Dekanat Kąty Wrocławskie cz. II